Ruim een week geleden bezocht demissionair premier Mark het Goois Lyceum. Op woensdag 13 september was hij gastspreker voor het vak maatschappijleer. Voor wie het niet kon bijwonen doet Noam Grishaver hier verslag.
Vorig schooljaar, toen ik zelf in de 4e maatschapijleer volgde, werd ons door meneer Hemink verteld dat wij zelf gastsprekers mochten regelen. Een beetje lacherig vroegen wij meneer Hemink of wij ook de minister-president mochten vragen. Hieruit ontstond bij mij een soort uitdaging, dat ik dat ook zou willen waarmaken. Met in mijn achterhoofd dat ik meneer Rutte al langer ken en ik hem eind januari van 2023 weer zou ontmoeten, ging ik die uitdaging aan.
Zo gezegd, zo gedaan. Ik nodigde meneer Rutte uit als gastspreker voor onze College Tour van maatschappijleer op 29 januari. Helaas stond zijn agenda het niet toe om nog in mijn 4e jaar langs te komen. Dus had ik daarvoor nog voor mijn eigen klas, voormalig premier, en nu minister van staat, Jan-Peter Balkenende geregeld.
De hele school was uitgelopen om een glimp op te vangen van Mark Rutte. De aula was binnen no time overvol met zowel leerlingen uit de 4e als leerlingen uit andere klassen. Het was heel bijzonder om te zien hoeveel interesse er was in wat de heer Rutte ging vertellen. Na mijn korte introductie gaf ik het woord aan meneer Rutte, waarna een heel groot applaus volgde. Hij vertelde eerst wat over zichzelf en gaf ons daarna een aantal wijze levenslessen. Zoals wat wij moeten doen wanneer wij goedbedoelde adviezen krijgen.
‘Luister ernaar, ga er ook respectvol mee om, maar net zoals ik ook wel eens een keer zei tegen iemand van de VVD met een ander idee: “Dank dat je meedenkt, dat zijn bouwstenen voor toekomstige afwegingen.” Met andere woorden, ‘t verdwijnt net in de prullenbak. Tenzij het een briljant advies is.’
Wij leerlingen zitten nu in een leeftijd waar ‘je al gaat nadenken over studies, werken of eigen bedrijf starten, en wat je verder in je leven wilt doen, dat jij je eigen pad kiest’. Rutte adviseert: ‘Zoek je pijngrens op waar het gaat om je intellectuele mogelijkheden, en volg je hart. Verder moet je natuurlijk ook eerlijk zijn. ‘Doe wat je zegt en zeg wat je doet.’
Vanuit de zaal kwamen goed voorbereide vragen. Iemand vroeg: ‘Hoe gaat u om met het negatieve nieuws dat er over u wordt verspreid?’ Rutte reageert: ‘Als ze een punt hebben dan kan je er wat mee en is het mooi, maar als het puur schelden is kan je er helemaal niks mee.' Daarom kijkt Rutte op het internet niet onder water wat voor commentaar er komt, want daar heb je dan tienduizend mensen die zich afreageren. Dan denkt hij, ‘laat maar’. Op straat gaat het zelden zo, dan zijn mensen vaak aardig. Als mensen niet aardig zijn, als ze dingen roepen, geeft dat soms de leukste gesprekken. Rutte gaat dan het gesprek aan. Hij vindt dat kritiek je verder kan helpen.
Een andere vraag luidde: ‘Wat heeft u geleerd van Geert Wilders als mentor?’ Hierover vertelt Rutte dat Wilders ‘dat inmiddels natuurlijk heet uitgebouwd alsof hij mij vanaf de wieg heeft begeleid op mijn politieke weg. Dat is natuurlijk heel irritant, maar ook weer erg geestig, en dat is ook de pestkop die hij soms kan zijn.’ Alhoewel Wilders hem wel had geholpen, waren het kleine dingen, zoals hoe je een motie moet schrijven en indienen bijvoorbeeld. Toch zei Rutte wel dat hij erg gesteld is op Wilders. Zo vertelde hij dat toen hij zijn vertrek uit de politiek aankondigde, dat Wilders, als eerste spreker, hartverwarmend was.
Er kwam ook een vraag over het slavernijverleden en excuses: ‘In februari 2021 vond u het nog niet nodig om excuses aan te bieden voor het slavernij verleden. Eind 2022 heeft u dat wel gedaan, terwijl 38% van de mensen voor een excuses was, dus waarom heeft u ondanks de verdeeldheid toch excuses aangeboden?’ Daarop antwoordde meneer Rutte dat je niet kan sturen op alleen peilingen. Hij vervolgde: ‘Eerst dacht ik, hoe kan ik nou excuses maken voor iets wat vreselijk is, wat we niet meer doen, wat onmenselijk is, wat in alle opzichten ingaat tegen waar we voor staan, met mensenrechten en opvattingen van hoe je beschaafd met elkaar samenleeft. Hoe kan ik excuses maken voor iets wat zoveel jaar geleden wel gebeurd is?’
Rutte is er toch over gaan nadenken, mede door de gebeurtenissen rondom George Floyd, en besefte dat het goed is dit in de geschiedenis een plek te geven. De vraagsteller heeft dus gelijk, zijn mening is veranderd. Door de jaren heen is dat op meer onderwerpen gebeurd, vervolgt Rutte, zoals bijvoorbeeld met Zwarte Piet. In de politiek geldt dat je dat dan moet uitleggen.
Als afsluiting een persoonlijkere vraag: ‘Hoe voelt het om een avond voor u zelf te koken en alleen te zijn?’ Het antwoord: ‘Koken vind ik echt een hel, maar behalve dat koken lijkt mij dat eigenlijk wel heel leuk ook weer, dat voelt ook weer goed. Er gaat ook weer een deur open, van wat ga je verder met het leven doen.’ De demissionair premier zei ook dat hij veel zal terugkijken op deze periode van zijn leven.
Aan het einde van de mega geslaagde gastles renden veel leerlingen meteen op meneer Rutte af om een selfie met hem te maken. Toen hij de aula verliet stonden voor de deuren al veel mensen te wachten. Een heleboel leerlingen volgden de beroemde gastspreker tot aan de personeelskamer, waar hij even bij ging komen, een gesprekje voeren met docenten, en mij een bijzonder verjaardagscadeau met handgeschreven boodschap gaf. Toen Rutte via de docenten-uitgang naar buiten ging, op weg naar de volgende afspraak op zijn overvolle agenda, renden enthousiaste leerlingen naar hem toe om hem nog even gedag te zeggen en een snelle selfie te maken.
Tekst: Noam Grishaver Foto’s: Sandy Grishaver-Kalisingh
Reacties